Uitnodiging: een reis diep naar binnen Een reis diep naar binnen – in de energie van de Donkere Maan. Om licht te laten schijnen op donkere (onderbelichte) stukken in jezelf. Om verloren zielsdelen te heroveren. Om geboorte te geven aan een ruimer, vrijer, imperfecter, meer ontspannen zelf.
“We worden niet verlicht door ons allerlei beelden van licht voor te stellen. We worden verlicht door licht te laten schijnen in onze eigen duisternis.” Carl Gustav Jung
Licht laten schijnen in de donkere delen in onszelf We leven in een wereld waar zoveel meer waardering is voor het licht dan voor het donker. Voor wat als ‘positief’ wordt gelabeld versus wat als ‘negatief’ wordt gelabeld. Voor wat zichtbaar is versus wat onzichtbaar is. Voor wat als ‘(aan)gepast’ wordt gezien versus wat rauw, echt, wild of ongepolijst is.
Kanten van ons die niet met liefde werden omarmd (door onze ouders, vrienden of de maatschappij als geheel), hebben we daardoor naar de schaduw verbannen. Dit zijn geen ‘slechte’ delen van ons, maar ‘slechts onderbelicht’. Als delen lang in de schaduw zijn, kunnen ze wel verwrongen raken. En op de minst gewenste momenten naar boven komen. En onszelf of anderen pijn doen.
Het gouden licht van transformatie
In deze cirkel gaan we in een veilige bedding deze delen van onszelf aankijken, bevrijden en omarmen. We gaan elkaar onvoorwaardelijk steunen om alle delen van onszelf in beheer te nemen. Om te helen wat geheeld mag worden om jouw volle potentieel te mogen leven.
Ook talenten of kwaliteiten kunnen in de schaduw terechtkomen. Datgene wat we in onszelf onderdrukken houdt ons kleiner dan we kunnen zijn. De gevoelens die daarbij loskomen, zijn gidsen op ons pad.
We kunnen onze woede transformeren tot kracht. Onze angst tot voelen dat je leeft. Pijn tot plezier. Twijfel tot wijsheid. Verharding tot zachtheid. Rouw tot liefde.
Wat kan dit je gaan brengen?
Thuiskomen bij je diepste zelf
Het omarmen en liefhebben van álle delen van jezelf
Je wordt een meesteres in je persoonlijke transformatieproces
Je diepste wijsheid horen en gaan belichamen
Je diepere ‘ja’ en ‘nee’ steeds beter leren horen en naar durven luisteren & handelen
Je innerlijke kompas versterken
Je zielsmissie herinneren en die gaan leven in de buitenwereld
Het voelen van een diepere ‘love rooted in truth’
Voelen dat je leeft en meer compassie voor jezelf en anderen
Radicale eerlijkheid; naar jezelf en anderen
Opluchting in het besef dat je werkelijk niet de enige bent
Je werkelijke ruimte innemen
Voor wie? Vrouwen die zich op dieper niveau willen verbinden met zichzelf en anderen. Vrouwen met ervaring met spiritueel en/of cirkelwerk. Vrouwen die met persoonlijke ontwikkeling / helend werk bezig zijn. Vrouwen die bereid zijn om oordelen naar anderen te parkeren, om de aandacht op hun eigen proces gericht te houden. Vrouwen die zichzelf kunnen dragen en zich ook kunnen/willen láten dragen. Vrouwen die snappen dat ze het uiteindelijk alleen zélf kunnen doen, maar dat ze het niet alléén hoeven te doen. Vrouwen die niet bang zijn voor het donker (al mogen ze het wel spannend vinden) omdat ze weten dat daar het grootste goud te vinden is.
Spreekt dit je aan? Schaduwwerk, transformatie, soul retrieval Het omarmen van álle delen van jezelf. Gezien worden en liefde ontvangen op die delen van jezelf die je meestal liever verstopt. Oefenen met radicale zelfacceptatie en zelfliefde. Het worden van een liefdevolle moeder voor jezelf. Wedergeboorte vanuit jouw diepe donkere water. Jouw heilige ‘Ja’ en heilige ‘nee’ ontdekken en belichamen Sacred union: het heilige huwelijk tussen animus en anima; mannelijke en vrouwelijke zielsdelen. Werken met grenzen Archetypen: de Wilde Vrouw, de Donkere Godinnen, de Oude, Wijze vrouw. Vrouwenwond aankijken en helen. Je zielspad leven. Droomwerk. Dans. Stilte.
Spaceholder
Monique van der Werff (1982) is een ervaren coach en spaceholder van vrouwencirkels. Twintig jaar geleden ontmoette ze haar eerste sjamanistische lerares. Het maken van innerlijke reizen, het leven in resonantie met de natuur, het leven vanuit creatiekracht, creëren vanuit bezieling én de kracht van de drum waren liefde op het eerste gezicht. Haar professionele achtergrond ligt in de uitvoerende kunsten: performance, dans, poëzie. Daarnaast heeft ze gewerkt als podiumcoach, leiderschapstrainer en doula. Naast het hoeden van vrouwencirkels begeleidt Monique 1op1 transformatietrajecten voor vrouwen. En verzorgt ze rituelen & ceremonies op maat, rondom zwangerschap, geboorte en persoonlijke transformaties.
Inclusief
* 10x Donkere Maancirkel (live avonden) * Ceremoniële openingsdag (live) * Zomerdag (zweethut óf vision quest) * Eindceremonie (live) * Wekelijkse coaching via voice notes * Warme, liefdevol begrensde community met reach out mogelijkheid
Data Donkere Maancirkel – transformatiejaar De data zijn pal op of vlak vóór de Donkere Maan, vandaar dat het verschillende weekdagen zijn.
Zaterdag 21 januari 2023 Openingsdag: Veiligheid, deep dive & ceremonie van 10-17u (incl lunch)
Zondag 19 februari 19.15-22.00u
Dinsdag 21 maart 19.15-22.00u
Woensdag 19 april 19.15-22.00u
Vrijdag 19 mei 19.15-22.00u
Zaterdag 17 juni van 9.30-17.30u: Vision quest of zweethut (incl lunch en soep na afloop)
Maandag 17 juli 19.15-22.00
Woensdag 16 augustus 19.15-22.00
Donderdag 14 september 19.15-22.00
Zaterdag 14 oktober (Samhain-viering) 19.15-22.00u
Zondag 12 november 19.15-22.00
Dinsdag 12 december 18.00-22.00u Slotceremonie / Midwinterviering en opmaat naar de 12 Heilige Nachten (incl. soepmaaltijd & hapjes)
Kosten 1000 euro inclusief alles voor het hele maanjaar van 21 januari t/m 31 december 2023. Betaling in termijnen mogelijk op verzoek.
Wellicht zijn alle draken in ons leven Uiteindelijk prinsessen Die er in angst en beven slechts naar haken Ons eenmaal dapper en schoon te zien ontwaken Wellicht is alles wat er in ons aan verschrikking leeft In diepste wezen wel niets anders dan iets Wat onze liefde nodig heeft Rainer Maria Rilke
Voel jij de roep van de Donkere Maan? Voel je een ‘ja’ op het Donkere Maan transformatiejaar? Of heb je nog vragen voor je het zeker weet? Maak een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek. Dan onderzoeken we samen of dit een match is voor jou.
Lieve (aanstaande) moeder, zoek jij een fijne plek om tot jezelf te komen? Om te delen, helen en zijn. Met gelijkgestemde andere moeders?
In mijn besloten Maancirkels kun je jezelf opladen aan de fijne energie van de cirkel. Ruimte om de verbinding met jezelf, je gevoelens en je verlangens te herstellen. Een plek om te zakken in je lijf, om compassie te voelen en je te verbinden met iets groters, iets diepers.
Om herkenning te vinden en het allemaal niet alleen te hoeven doen. Om jouw waarheid te spreken en jouw innerlijke wijsheid te verdiepen.
Wees welkom!
* Maancirkel voor Zwangeren * Nieuwe Maancirkel voor Ondernemende Moeders * Maanmoeders: Volle Maancirkel voor Moeders
Maancirkel voor Zwangeren
Ben je zwanger en uitgerekend rond lente/zomer 2022? Zoek je iets anders dan of naast een ‘gewone’ zwangerschapscursus?
Wees welkom in de ‘Maancirkel voor Zwangeren’ 🌑🌒🌓🌔🌕🌖🌗🌘🌑
Gedurende het hele jaar waarin je kindje wordt geboren iedere maand een plek voor JOU!
Stilstaan bij wat er in je leeft
Contact met jouw diepere, innerlijke wijsheid
Een veilige plek om te delen, helen en zijn
Verbinden met het ritme van de maan, de seizoenen, de natuur, de elementen
Afstemmen op wat je voelt, wil en nodig hebt
Leren ontvangen, beschermen, ruimte innemen, je uitspreken en gezond begrenzen
Innerlijke reizen
Aandacht voor je lijf
Verzachten, aarden, thuiskomen bij jezelf
Ruimte voor beweging, dans & creativiteit
Herkenning & connectie op een dieper niveau met andere zwangere vrouwen
In deze cirkel:
Maandelijkse online cirkel met Wassende Maan
Besloten cirkel, dus veilige & consistente plek om te delen
Online community voor inspiratie & verbinding
De cirkel wordt gegeven door mij, Monique. Naast jarenlange ervaring als coach, spaceholder & doula heb ik meer dan 15 jaar ervaring met groepswerk en spiritueel werk; o.a. sjamanisme, chakra’s, droomsymbolen, rituelen.
Kosten:
€ 27,50 euro per cirkel (je kunt je alleen opgeven voor de hele reeks) of € 330 bij betaling vooraf voor het gehele jaar 2022 (13 cirkels)
NB: Plaatsing in deze cirkel vindt plaats na een wederzijds kennismakingsgesprek.
Geef je hier op voor een gratis kennismakingsgesprek voor deze cirkel.
Nieuwe Maancirkel voor Ondernemende Moeders
In januari 2022 komen er enkele plekken vrij in de Nieuwe Maancirkel voor Ondernemende Moeders. Geef je nu op voor de wachtlijst!
Ondernemen als moeder op de manier die bij jou past Ben je moeder en heb je een eigen bedrijf, winkel of praktijk? Of ben je serieus van plan om er één te starten? Verlang je ook naar een manier van ondernemen die meer recht doet aan de levensfase waar jij je als moeder nu in bevindt? Door deel te nemen aan deze cirkel stem je je af op een meer cyclische manier van ondernemen: in synch met de maan, de elementen, de natuur, je eigen cyclus en de tijd van het jaar.
Naast ruimte om te delen waar je trots op bent en waar je tegenaan loopt en hierin herkenning te vinden bij andere ondernemende moeders, vind je in deze cirkel inspiratie en vaardigheden om jezelf en je bedrijf te laten groeien en bloeien op de manier die bij je past. Met behulp van o.a. meditatie, visualisatie, trancereizen, vision board maken, deelrondes en opstellingen geef je door het jaar heen vorm aan wat er in jou leeft en de dromen die jij hebt als ondernemer.
Als hoedster van deze cirkel put ik naast 17 jaar ervaring met spiritueel werk ook uit 10 jaar ervaring als coach, o.a. in het bedrijfsleven en het (mede)opstarten van 3 succesvolle ondernemingen vanuit het hart.
Voel je je geroepen om je aan te sluiten? Word 2022 voor jou het jaar waarin je geboorte geeft aan de diepere missie die je hebt met jouw bedrijf? Wil jij hierin vooral graag leren van de wijsheid die al in je zit en van andere ondernemende moeders?
De Nieuwe Maan nodigt je uit om krachtige intenties te zetten en de moed en vastberadenheid te vinden om jouw dromen waar te maken! Wees welkom!
Kosten
€ 27,50 excl. btw per cirkel (je kunt je alleen opgeven voor de hele reeks) of met korting bij betaling vooraf: € 330 excl. btw voor het gehele jaar 2022 (13 cirkels)
NB: Plaatsing in deze cirkel vindt plaats na een wederzijds kennismakingsgesprek.
Geef je hier op voor een gratis kennismakingsgesprek voor deze cirkel.
Maanmoeders: Volle Maancirkel voor Moeders
Iedere maand een moment voor jezelf. Om samen met gelijkgestemde moeders de mooie en moeilijke momenten te delen.Waar we elkaars keuzes respecteren en steun geven zonder oordeel. Om herkenning en inspiratie te vinden, om je te ontspannen en weer op te laden.
Maanmoeders is een avond rond de volle maan, voor body, mind en spirit: met maan- en selfcare rituelen, massage, beweging, meditatie en creativiteit. De Volle Maan nodigt in ‘t bijzonder uit tot dankbaarheid, vergeving en overgave. De maan kan als gids fungeren om beter af te stemmen op je intuïtie, de natuur, je eigen energie en die van anderen. Maanrituelen en -meditaties helpen je om contact te maken met je innerlijke, vrouwelijk wijsheid en kracht.
Er is ruimte om te lachen, dansen, huilen, helen, of wat er op dat moment maar nodig is. Zodat je weer dieper door kunt ademen, tot rust kunt komen in het besef wat jou jou maakt. Om te eren wat jij nodig hebt: in je moederschap, je werk, je passies, je relaties. Wetende dat er vrouwen om jou heen staan, die het jou gunnen en je aanmoedigen.
Kosten
€ 27,50 euro per cirkel (je kunt je alleen opgeven voor de hele reeks) of € 299 bij betaling vooraf voor het gehele jaar 2022 (12 cirkels)
NB: Dit is een besloten cirkel. Op dit moment zijn er helaas geen plekken vrij. Geef je hier op voor de wachtlijst of door een mailtje te sturen naar monique@praktijkeja.nl Bij voldoende aanmeldingen op de wachtlijst wordt een tweede Volle Maancirkel gestart. Plaatsing na wederzijds kennismakingsgesprek.
Heb jij thuis een plek die helemaal voor jou is? Waar jouw spullen liggen en waar jij je terug kunt trekken en je op te laden? Om de dingen te doen die je puur doet omdat ze belangrijk zijn voor jou?
Een altaar is een prachtige manier om daar vorm aan te geven.
Een altaar is een gewijde plek. Een tafel, kastje, schaal of kleed (of zoals mijn vriendin Camile altijd zegt: ‘desnoods één plank in een kast’) met daarop de dingen die heilig zijn voor jou. Met heilig bedoel ik: voorwerpen, afbeeldingen, foto’s etc., die jou herinneren aan wat er echt toe doet in jouw leven. Waar wil jij jouw leven aan wijden? Het woord ‘heilig’ wordt in verband gebracht met ‘heelheid’, dus je kunt je altaar ook vullen met dingen die jouw herinneren aan je heelheid. De magische lijm die jou heelt als je je gebroken voelt. Je kunt het ook zien als symbolen voor die krachten die jij graag in je leven toe wil laten. Of dat nu de energie van vuur, water of lucht is, de aanwezigheid van een engel, Moeder Aarde, een totemdier, of Geduld, Vergeving, Eigenwaarde, Liefde, Inspiratie of wat dan ook.
Naast een verzamelplaats voor heilige voorwerpen, is een altaar een plek om je terug te trekken en heilig werk te doen. Of dat voor jou nu mediteren, schrijven, bidden, drummen, dansen, huilen, masturberen, zingen, chanten, kleien of schilderen is; wat jou je weer heel laat voelen en je weer oplaadt: dát is jouw heilige werk. Je altaar nodigt je uit om terugkerende of spontane rituelen uit te voeren: bewuste handelingen die voor jou betekenis hebben. Of je nu intenties schrijft bij de Nieuwe Maan en die briefjes op je altaar plakt, met je favoriete olie of crème je handen masseert, een intuïtieve familieopstelling doet of simpelweg een kaars brandt voor iets of iemand; door dit jouw rituelen consequent bij je altaar uit te voeren, laad je deze plek op met energie, intentie en herinnering.
Zo kan jouw altaar een anker worden, dat jou na een tijdje opladen al tot rust of in een bepaalde stemming weet te brengen door er alleen maar naar te kijken of er even bij te gaan zitten. Altaren die lange tijd zijn opgeladen met spiritueel werk, kunnen dit effect ook op anderen hebben. Eer je altaar, door er bijvoorbeeld verse bloemen op te leggen, dingen die je vindt in de natuur, of een vers schaaltje water, een nieuwe kaars. Verplaats en vervang voorwerpen om je altaar aan te laten sluiten bij wat er nú belangrijk voor je is. Maak je altaar schoon, fysiek met een doekje en/of energetisch met salie. Door je altaar te eren, eer je wat echt belangrijk voor je is en eer je dus ook jezelf.
Uiteindelijk is je altaar een visuele reminder dat jij ertoe doet. Een aantrekkingspunt en om je regelmatig terug te trekken om je te herinneren aan wat er werkelijk toe doet en om jouw heilige werk te doen. Dit helpt je om steeds dieper en gemakkelijker in contact te komen met jouw innerlijke waarheid & wijsheid.
Waarom ik iedere moeder een eigen altaar gun
Mijn dochter weet dat mijn altaar heilig is.
En ook al ontging de betekenis van het woord haar, toen ze als tweejarige net groot genoeg was om bij mijn altaartafel te kunnen; de mysterieuze klank ervan en de ernst waarmee ik het uitsprak, boezemde haar wel respect en ontzag in. In die zin voelde ze de betekenis van het woord juist perfect aan! Lou was in het bijzonder fan van mijn totemdier van het noorden: een slakje gemaakt van klei, met een écht slakkenhuisje op zijn rug. Toen ze hem voor het eerst oppakte, zei ik nog tegen mezelf: ‘Ach doe niet zo moeilijk, Monique, laat haar toch met dat slakje spelen als ze ‘m zo leuk vindt – als ie stuk gaat maak je toch gewoon een nieuwe?’
Maar dit was niet innerlijk waar voor mij. Hoe ik het ook probeerde te relativeren, in mijn lijf voelde ik een ferme weerstand, iedere keer dat zij het kleine slakje oppakte. In alle eerlijkheid zou ik het echt heel erg vinden als hij stuk zou vallen. Niet alleen om de liefde waarmee ik ‘m had gemaakt, maar ook om waar deze slak voor mij voor stond en wat hij me in een trancereis had geleerd: om de dingen op mijn eigen tempo te doen, met oog voor detail en me te realiseren dat zodra ik een bepaalde kant op was vertrokken, we ons al in die windrichting begaven en er dus geen enkele haast was, omdat we ons al in onze bestemming bevonden. Naast deze symbolische betekenis, ging het nog verder: dit ging ook over mijn recht om te zeggen: ‘Dit is van mij.’ ‘Dit is van mij en het is belangrijk voor me. Ik heb het recht om te bepalen wie hier aankomt en wanneer, op welke voorwaarden, of helemaal niet.’ En dus legde ik haar (en mezelf) uit dat dit een heilig slakje was. ‘Heilig betekent: iets dat belangrijk is voor mij, dat ik graag heel wil houden en waar anderen niet aan mogen komen zonder mijn toestemming. Ik bepaal of je eraan mag komen, wanneer en hoe lang. En daar ga ik niet over in discussie.’
Zo leren mijn dochter en ik samen, via mijn altaar, dat een vrouw, een moeder, het recht heeft om dingen voor zichzelf te hebben. Om te mogen beschermen wat belangrijk, wat heilig is voor haar is. En de dingen te doen die alleen voor haarzelf belangrijk zijn. En dat zij bepaalt welke dingen dat zijn. Al is het een zelfgemaakte slak van klei. Dat is meteen haar voorbeeld voor hoe zij zichzelf mag respecteren als ze later zelf moeder wordt. Het leert haar dat een vrouw het recht heeft haar grenzen aan te geven en dat die niet onderhandelbaar zijn.
Op een ander moment heb ik haar uitgelegd dat haar vagina heilig is. Dat haar hele lichaam heilig is. En dat zij dus mag bepalen wie eraan komt, wanneer en hoe lang, of helemaal niet. Dat zij de grenzen bepaalt en dat die niet onderhandelbaar zijn.
Waarom ik ieder kind een moeder met een eigen altaar gun
Dr. Brené Brown zegt: “Kinderen leren grenzen stellen door hoe ze zien dat jij je eigen grenzen bewaakt.” Als je toegeeft, geef je je kinderen het voorbeeld dat het okay is om onder druk te bezwijken en je grenzen bij te stellen. Ze geeft daarbij dit voorbeeld: “ Stel dat mijn dochter Ellen aandringt en zegt ‘Maar ík wil het wel, ik wil het zooo graag!’ en ik ga overstag. Tien jaar verder. Ze is zestien jaar en zit op de achterbank van een auto, samen met een jongen met wie ze op date is. En hij dringt aan en zegt ‘Maar ík wil het wel, ik wil het zooo graag.’ Dan heb ik haar voorgeleefd dat het okay is om toe te geven op het moment het lastig is om ‘nee’ te zeggen.”
Als Lou tóch mijn slakje pakt, met haar welbekende, superschattige ‘ik weet dat het niet mag maar ik wil het zo graag’ – lachje, dan lach ik even liefdevol terug en meestal is mijn geopende hand met betekenisvolle blik en de tekst ‘dat is mijn heilige slakje’ genoeg voor haar om het slakje terug te geven, hoe jammer ze dat ook vindt. Als ze ‘m stevig vasthoudt of er zelfs mee wegrent, pak ik het slakje af en spreek haar streng toe. ‘Ik begrijp hoe lief je het slakje vindt. Maar het is mijn slakje en ik bepaal of je ‘m vast mag houden. Ja, daar mag je teleurgesteld over zijn.’ Uiteindelijk zijn we samen een slakkenhuisje gaan zoeken in de tuin en hebben we daar een slakje speciaal voor haar van gemaakt. Dit is haar heilige slakje en zij mag bepalen wie hem vasthoudt, wanneer en hoe lang. Heerlijk vindt ze dat: ‘Ik bepaal over mijn slakje.’
Als ze gedachteloos aan mijn lijf zit te friemelen en ik zeg ‘stop’ en ze stopt niet, vraag ik of ze me heeft gehoord. Gaat ze dan nog door, dan word ik boos. Ik heb me daar een tijdlang schuldig over gevoeld, dat boos worden. Tot ik me, mede dankzij het voorbeeld van Brené Brown met haar dochter, realiseerde dat dit precies het voorbeeld is dat ik Lou mee wil geven: als iemand aan haar lijf wil zitten en niet luistert naar haar ‘stop’, hoop ik van harte dat ze boos wordt. En ja, dan hoop ik ook dat als hij of zij dan doorgaat, dat ze die persoon dan wegduwt. En dus duw ik mijn dochter (uiteraard door het verschil in kracht niet harder dan nodig) weg als zij over mijn grenzen gaat. Dat is geen straf, maar een consequentie van over grenzen gaan.
Als ze vervolgens schrikt of gaat huilen door mijn boze stem of handelen, dan ben ik meteen weer haar veilige ruimte, waarin ze deze gevoelens mag uiten. ‘Ik begrijp dat je verdrietig/boos/bang wordt als mama je wegduwt. Dat is okay. Het is niet okay om aan mijn lijf te komen als ik ‘stop’ zeg. Omdat je toch doorging, heb ik je weggeduwd.’ Daarna geef ik haar liefdevolle aandacht en vertel haar dat ze bij mij mag leren en fouten mag maken en dat ik nog evenveel van haar houd. Zo klein als ze is, is dit voor haar verre van verwarrend, het is juist glashelder:
Wees als een leeuwin, die, getergd door één van haar welpjes die maar in haar oor blijft bijten, een zachte knauw teruggeeft. Waarna ze het welpje liefdevol begint te likken, waarmee ze zegt: ‘Wat je deed was niet okay én ik hou onvoorwaardelijk van je.’
Het hebben van een eigen altaar gaat zoveel verder dan een tafel met mooie spulletjes. Het hebben van een eigen altaar met dingen die heilig zijn voor jou en waar jij jouw heilige werk verricht, is een geweldige metafoor én oefenterrein voor het eren, serieus nemen, verzorgen en beschermen van wat belangrijk is voor jou.
De rol van de doula wordt vaak aangeduid met het begrip ‘holding space’.
Letterlijk vertaald is holding space het ‘vasthouden’ of ‘dragen’ van de ruimte.
Een prachtig begrip en zeker heel waardevol, maar wat houdt dat nu eigenlijk in?
Holding space: het dragen van de innerlijke ruimte gaat mij aan het hart
Betekent het dat je doula de bevalkamer sfeervol inricht met kaarsjes, een lekker geurtje in de aroma diffuser en foto’s ophangt die jou herinneren aan momenten dat je je krachtig en verbonden voelde? Of bewaakt ze de sfeer door een prettige, empathische en menselijke manier van communiceren voor te leven? Ja, dat allemaal.
En…nog véél belangrijker (vind ik vanuit mijn ervaring als coach en als mens): als doula draag je ook zorg voor de innerlijke ruimte.
Ik bedoel daar vooral de emotionele ruimte mee, van de barende vrouw en haar partner.
Het bewaken van die ruimte gaat mij enorm aan het hart.
“Niet huilen” – het mantra van generatie op generatie
Waarom gaat mij dit zo aan het hart? Zelf kom ik uit een gezin waar het uiten van gevoelens niet vanzelfsprekend werd uitgeoefend of aangemoedigd. Ik neem dat mijn ouders niet kwalijk. Wisten zij veel: hun generatie is niet opgegroeid met Oprah en Dr. Phil. Hun generatie is opgevoed door de generatie ervoor – en zij waren al blij dat ze de hongerwinter hadden overleefd. Neemt niet weg dat ik – en vele dertigers met mij – mijn hele jeugd te horen heb gekregen: ‘Niet huilen’. ‘Niet bang zijn.’ ‘Niet zo boos doen.’ ‘Zo, klaar nu, ‘over’’. En als je dan toch doorging: ‘Wat moeten de buren wel niet van je denken?’ Dus niet alleen werd gevoel getemperd, gesust, gestopt, er werd ook een laag van schaamte overheen gelegd. Het moest er vooral niet zijn.
Het recht om te voelen wat je voelt – mijn eigen weg hierin
Het is dus niet verrassend dat ik me aangetrokken voelde tot dans, theater en muziek: een plek waar emoties er niet alleen mogen zijn, maar zelfs een podium krijgen! Ik ben nog altijd ontzettend dankbaar voor deze uitlaatklep (net als de niet-aflatende steun van mijn ouders hierin) en dat ik de eerste 10 jaar van mijn werkzame leven dit als werk heb kunnen doen. En ook al voelde ik me op het podium vaak aangetrokken tot grootse en meeslepende verhalen en rollen, een groot deel van mijn adolescentie ben ik bezig geweest met het heroveren van mijn ‘recht om te voelen wat ik voel’. Ook in mezelf merkte ik dat mijn eerste neiging bij gevoel niet is ‘omarmen en accepteren’, maar ‘wegduwen en doorbijten’. Ik herinner me een avond alleen op een hotelkamer in Wageningen, waar ik na wekenlang veel te hard werken voor televisieopnames een paniekaanval kreeg. Ik durfde niemand te bellen, laat staan hulp vragen aan een vreemde. Uit pure schaamte.
‘Your scars become lighthouses’
Ik heb sindsdien een lange weg afgelegd. Het recht om te voelen stap voor stap op mezelf veroverd. Door mezelf te laten coachen en dankzij eindeloos veel boeken, cursussen en gesprekken, door ermee te dansen en elke dag te schrijven vanuit mijn binnenwereld, durf ik te zeggen – hoewel het echt niet altijd lukt – dat het langzaam mijn tweede natuur is geworden: ja zeggen tegen wat ik voel, het erkennen, doorvoelen in m’n lijf, liefdevol tegen mezelf praten en om hulp durven vragen. ‘Your scars become lighthouses’ vind ik een prachtige uitspraak. Mijn pijn hierin en mijn weg met vallen en opstaan heeft er ook voor gezorgd dat ik als coach (en nu ook als doula) niet terugdeins voor grote gevoelens bij anderen en ook juist de subtielere emoties weet te herkennen. Mijn grootste bevestiging kwam toen mijn moeder me toevertrouwde dat zij het juist van mij heeft geleerd: het uiten van gevoel. Dus vandaar dat, nu ik doula ben, ik het bewaken van het recht van de barende vrouw om te voelen wat ze voelt, als een van mijn belangrijkste taken beschouw.
Waarom is het zo belangrijk om te mogen voelen wat je voelt?
Omdat ieder mens in essentie de diepe behoefte heeft om écht gezien te worden. Écht gezien worden we niet op ons uiterlijk en onze prestaties. Dat geeft een kortstondig gevoel van trots, maar gaat niet over wie we diep van binnen zijn. Het is voorwaardelijk. Onvoorwaardelijk gezien worden, betekent gezien worden in wat jij van binnen ervaart. Dat dit als waar en echt en belangrijk wordt beschouwd. Dat het serieus wordt genomen en erkend en met liefde en acceptatie tegemoet wordt getreden in plaats van als iets dat weg moet of een probleem dat opgelost moet worden. Juist door die erkenning kalmeer je en kun je zélf met een oplossing komen (als dat al nodig is). Dus zeg ik nu ik zelf moeder ben tegen mijn eigen dochter: ‘Huil maar liefje’ ‘Ja, natuurlijk ben je bang voor zo’n grote hond, kom maar bij me’ ‘Je mag best boos zijn dat je niet nog een ijsje mag.’
En nee daar wordt het niet erger van. Juist niet! Mijn dochter van 3 huilt echt niet om alles omdat het van mij ‘mag’, ze huilt wanneer ze huilt. En ze is dol op honden: ik sta verbaasd hoe goed ze zelf in staat is in te schatten of een hond aaibaar is of niet en bij twijfel vraagt ze het zelf aan het baasje. Geen ijsje krijgen is overigens nog steeds superstom! Ook als je er boos over mag zijn :-).
Holding space tijdens de zwangerschap
Een van mijn cliënten kreeg tijdens haar zwangerschap teleurstelling op teleurstelling te verwerken. Zij wilde voor de geboorte van haar kind een natuurlijke badbevalling zonder pijnmedicatie met hypnobirthing en bewegingsvrijheid. Iedere keer dat ik bij haar en haar partner (die steevast liefdevol en steunend haar hand vasthield) kwam, was er wel weer een stukje van die droom in duigen gevallen. Eerst kreeg ze te horen dat een badbevalling in haar situatie niet mogelijk was in het ziekenhuis van haar keuze. De keer erna had ze net te horen gekregen dat ze met 38 weken zou worden ingeleid. Toen ik bij haar was, stelde ik voor te kijken hoe ze alsnog voor een zachte landing voor haar baby (haar diepste wens) kon gaan zorgen. “Dat heeft toch geen zin? Het wordt vreselijk!” zei ze. Ze huilde en excuseerde zich voor haar tranen, die ze verbeet. “Waarom zou je niet mogen huilen?” vroeg ik haar. Ze antwoordde: “Ik weet wel dat ik die inleiding ook kan weigeren, maar dat wil ik niet. Dan moet ik ook niet zeuren toch?” Natuurlijk mag je dan zeuren! En dat heet geen zeuren, maar rouwen. Als jouw droom in duigen valt, heb je alle reden om daar om te treuren – wat de reden of je andere optie ook is. Nadat ze haar tranen alsnog de vrije loop had gelaten, wilde ze heel graag oefenen met houdingen, beweging en natuurlijke pijnbestrijding. We gingen aan de slag en na onze sessie ze stralend: “Ja, ik zie hoe bevallen zonder bad toch ook heel mooi kan worden.” Door haar gevoelens te uiten, was er ruimte ontstaan. Ruimte om te kijken naar mogelijkheden. En haar eigen weg te gaan.
Het recht om te voelen wat je voelt tijdens de bevalling
Een van mijn allereerste stage-cliënten was een vrouw die zwanger was van haar tweede kindje. Ze had een sterke wens om thuis te bevallen. Ze kreeg van haar verloskundige het advies om naar het ziekenhuis te gaan, haar kindje had in het vruchtwater gepoept. Hierdoor raakte zij in paniek. “Niet in paniek raken, niet in paniek raken!”, riepen verschillende mensen in de kamer goedbedoelend, waarop de vrouw nog meer in paniek raakte. “Laat de doula er even bij”, zei de verloskundige. Ik ging naar toe en zei iets in de lijn van wat ik graag zelf had willen horen toen ik mijn paniekaanval had in de hotelkamer. “Ik snap heel goed dat je hiervan in paniek raakt. Je wil zo graag thuis bevallen. En nu krijg je dit advies van je verloskundige, dat is niet niks. En maak je je zorgen om je baby?” Nee, ze maakte ze geen zorgen om de baby. Het was de angst voor het ziekenhuis. Ze kalmeerde en er ontstond ruimte voor de vraag: “Wat wil je zelf?” Ze dacht na over het advies, checkte in bij zichzelf en besloot haar tas te gaan pakken.
Een andere cliënt, anderhalf jaar later, ging vaginaal bevallen van haar kindje nadat haar eerste baby per keizersnede was geboren. Toen haar ontsluitingsweeën plotseling omsloegen in intense persweeën riep ze “Ik ben zo bang!!!” “Dat is okay.” zei ik. “Je mag bang zijn en je kunt het tóch, met angst en al!” En dat was ook zo: twee weeën later ving ze haar eigen baby op.
Bang zijn tijdens je bevalling is echt geen enkel probleem.
Zolang de angst er maar mag zijn.
Wees nieuwsgierig naar je binnenwereld en die van anderen
Geen enkel gevoel tijdens zwangerschap, bevalling en kraamtijd is een probleem.
Zolang het er maar mag zijn. En het uiten ervan op begrip stuit en wordt erkend. Dan komt de oplossing – of de hulpvraag – vaak vanzelf en uit de persoon zelf. Het wachten hierop vinden veel mensen moeilijk. Ik ook! We willen zo graag helpen. Zo graag fixen. Zo graag redden. Maar we hoeven niks te ‘fixen’. Mensen zijn niet kapot. Ze zijn al heel.
Holding space is het erkennen van iemands binnenwereld. De bedding zijn waar de rivier doorheen kan stromen. Door er te zijn. Door te luisteren. Te erkennen. Door vragen te stellen die voortkomen uit oprechte nieuwsgierigheid naar de innerlijke beleving van de ander. Dat is niet alleen weggelegd voor doula’s. Je kunt er op die manier zijn voor je partner. Als ouder voor je kind. Voor een vriendin, collega, je leidinggevende, of de vrouw in de bakkerij die altijd zo chagrijnig kijkt. We weten nooit zeker wat er zich in iemands binnenwereld afspeelt, tot we er ruimte voor maken.
Vaak ontstaat er in die ruimte vanzelf een nieuwe richting.
Yes, we need love. Now more than ever. Not just to feel better, but to get well.
How does that translate to a virus that made us agree to socially isolate ourselves?
Let me first get into the healing capacity of love itself.
We might think that ‘love heals’ is just a metaphor that just looks nice on a pink & fluffy bumper sticker (or graffiti walls for that matter).
However, it is biologically & scientifically true.
As a doula, I’ve witnessed the biological healing power of love many times.
Let me give some examples:
A baby who was born after a long and trying labor was taken away from the mother after birth to be given an oxygen mask in the other corner of the room. It didn’t seem to help. The nurses looked extremely worried. One said “I’m afraid we have to take him to NICU.” The other said: “Not before mom gets to say goodbye.” The mother got her baby back, placed him on her chest, she cuddled him, stroked his little arms and spoke to him so lovingly (“Hey little one, look how beautiful you are. We’ll see each other soon, I promise.”). The baby pinked up immediately and the nurses decided that in this condition the baby could stay with the mother. The nurse who had pleaded for the mom to be able to say goodbye to her baby commented “Of course, I’ve seen this many times: baby’s best place in the world is with mom. It’s the love.”
Another mother’s bed was rolled back into the room, back from the operating room. Her baby was born by cesarean section, which she had so longed to avoid. She looked pale and far away. Her baby was lying at her feet, covered in a blanket. I hesitated, as it almost seemed she would want to be left alone. I approached her softly. Asked how she was doing and I stroked her hair, as I’d been doing all through labor. “Not so well.” “Feeling nauseous?” I asked, as many moms experience this after surgery. She nodded. “And I lost a lot of blood. The bags just came and came.” The color seemed to return to her face. She lifted her head to look at her baby boy. The nurse helped her and handed her her baby. Together we looked at him. “What a pretty baby. Such beautiful hair. Look at those tiny fingers” She started stroking the hair and touching the fingers. She smiled. Then she asked me to help her take off her top, so she could start nursing him. And so she did. The baby latched immediately. She looked proud.
This is magic and it isn’t. It’s biologically logical: loving touch stimulates the hypothalamus to produce oxytocin, which is both a hormone as well as a neurotransmitter. It links connection with others to positive feelings of well-being. Oxytocin relaxes the muscles, lowers blood pressure and reduces the production of stress hormones, like cortisol. As soon as oxytocin starts to flow, adrenalin stops flowing. These are mutually exclusive systems. So basically, oxytocin stops stress. Oxytocin helps the immune system, reduces inflammation and promotes wound healing. If you are ill but feel safe and loved, you will heal faster.
As doula’s we learn that oxytocin starts flowing after hugging someone for 20 seconds.
It starts flowing through massage and kind words. Through connection, compassion, understanding. That’s what doula’s do: we provide the love. For both the mother and father-to-be.
Love heals. And the absence of love even costs lives.
Often quoted observations in a Romanian orphanage show us that if babies and young children are just given their food and having their diapers changed, they die three times as often as the ones who also receive loving touch and attention.
Babies who need NICU-care have a larger change of survival if they receive regular ‘kangaroo care’: being placed skin to skin on their parents chests.
Research shows that if patients are cared for in a loving way and if they feel safe and secure, their wounds and inflammations will heal faster than those who don’t.
So with a highly contagious virus like Corona, that leaves me wondering: how unfair that one of the most basic features to heal each other, like loving touch, is the one thing that’s helping this virus spread!
How extremely sad that someone who develops severe symptoms, will be excluded from it more and more. I totally get it that care providers (who are obviously heroes) have to protect themselves and others while treating Corona-patients by wearing masks and gloves. But this is still a tragedy for the patients themselves. That they can’t benefit from the healing power of human touch. Imagine having a severe case of the virus that everyone in the world is scared to death about right now. And then imagine being put alone in a room, while you find it difficult to breathe. The people who come into your room every now and then to perform medical procedures on your body wear masks and gloves.
How safe and loved will that make you feel?
And what about our collective immune system? How can we boost that when we can’t touch, if we’re unable to hug and kiss most of our loved ones?
Fortunately, all’s not lost with the loss of touch.
There are more ways to invite oxytocin to start flowing.
* There’s self-touch: yes, it may feel awkward at first, but hugging yourself, caressing your skin and self massage will get the oxytocin flowing as well. And now we’re talking about it: an orgasm will give the second largest boost of oxytocin possible (after giving birth)!
* There’s eyecontact. Okay, to be honest, it takes loooong eye contact for oxytocin to start flowing, but it’s not going to hurt either. So please, yes, practice your 2 meters of social distancing AND give the one you’re avoiding a loving smile! We’ll all feel a little safer.
* There’s kind words. So please, don’t visit your elderly mother, but call her more often and say nice things to her. Talk kindly to yourself as well.
* There’s humor and laughter and a coziness Dutch people refer to as ‘gezelligheid’.
Please take a nice warm blanket, a pot of hot tea and your favorite feel-good film to watch.
* There’s social media which can be used to spread messages of love or fear.
Please, mind people’s oxytocin vs. adrenalin levels when you’re sharing online.
With everything you express, say, write or body sign, please ask yourself: am I adding to people’s fear, anxiety and stress, or am I spreading a message of love, connection and healing?
And if someone you love ends up in isolation or ER, please remain in loving digital or phone contact with them. They need it more than ever.
Love heals. And we need loads of that right now.
Please stock up on love.
What’s your favorite strategy to keep love & oxytocin flowing in this situation?
Op deze website worden cookies gebruikt om ervoor te zorgen dat de website zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruik van de website, wordt er vanuit gegaan dat je hiermee instemt.OkPrivacyverklaring
